Een duurzame uitvaart vormgeven betekent niet dat je consessies moet doen in de keuzes voor een persoonlijke en betekenisvolle uitvaart. Bewuste weloverwogen keuzes zorgen juist voor een betere kwaliteit.
De consument is inmiddels ook gewend om steeds vaker duurzame keuzes te maken. Vind jij dat de uitvaartbranche kan bijdragen aan duurzaamheid? En zet je dit dan op jouw site als USP (Unique Selling Point) of juist niet; werk je stil achter de schermen zoveel mogelijk mee aan duurzame uitvaarten? Het maakt niet uit, alle beetjes helpen en samen kunnen we het verschil maken.
Er is heel veel over dit onderwerp te informeren. Om het overzichtelijk te houden heeft Uitvaartkrachten.nl de belangrijkste duurzame punten op een rij gezet.
Vermijd de kist die bestaat uit spaanplaat. Dat is moeilijk afbreekbaar en er worden schadelijke stoffen gebruikt bij de productie. Kies liever een ongelakte houten kist van Nederlands hout, zoals populierenhout. Denk ook eens aan de kist / mand van Nederlandse wilgentenen, de rieten mand of de kist vervaardigd uit recycled hout of karton. Uitvaartkisten van karton zijn alleen als milieuvriendelijk te beschouwen als ze worden gebruikt voor een begrafenis. Bij een crematie is extra brandstof nodig (door het ontbreken van een houten kist), waardoor karton dan geen duurzaam alternatief is (bron Greenleave.nl).
Bekleding
Kies voor natuurlijke materialen voor de bekleding van de kist, zoals wol, jute en linnen. Katoen valt wel onder natuurlijke materialen maar heeft veel pesticiden en water nodig om te groeien en is daarom minder duurzaam te noemen.
Kleding overledene
Adviseer kleding gemaakt van natuurlijke producten. Vermijd nylon panties, systhetische kleding, maar vraag liever naar kleding van bijvoorbeeld linnen of wol of een linnen lijkwade. Denk ook aan de schoenen, veel schoenen hebben rubbere zolen. Leg de overledene zonder schoenen in de kist, eventueel met een linnen dekje over de voeten en benen heen.
Alleen duurzame accessoires in de kist
Laat houten voorwerpen, foto’s*, tekeningen of bloemen gerust achter in de kist bij de overledene. Haal voor het sluiten van de kist alle overige accessoires uit de kist, zoals bril, sieraden, eventueel gehoortoestel en mobiele telefoon. Geef de accessoires terug aan de nabestaanden. Het is ook mogelijk om brillen en sierraden te doneren voor hergebruik.
*Verwijder de fotolijstjes (glas), geef alleen de foto mee in de kist.
Je kunt ook adviseren om helemaal geen kist te gebruiken. De overledene wordt dan gewikkeld in een linnen lijkwade en ligt op een draagbaar of draagplank.
Bij een uitvaartcentrum staat de koeling al aan. Thuisopbaren en koelen kost dus extra energie voor de thuiskoeling. Houd het aantal dagen tussen overlijden en uitvaart zo kort mogelijk.
Van belang is om de afstanden zo kort mogelijk te houden. Vervoer van overledenen en nabestaanden hebben een grote impact op het milieu. Houd de de opbaring, de plechtigheid en de condoleance op dezelfde plaats, dat scheelt kilometers van alle auto’s.
Zet bij rouwvervoer duurzame middelen in. Denk daarbij aan:
* De paardenkoets is alleen duurzaam als deze niet met de vrachtauto naar de locatie gebracht wordt.
** Voor de optie uitvaartbus hebben we nog niet gevonden waar het duurzame omslagpunt ligt: hoeveel uitlaatgassen van hoeveel auto’s compenseert 1 uitvaartbus. Dit is afhankelijk van de soort bus (een oude omgebouwde stadsbus is minder duurzaam dan een nieuwerwetse uitvaartbus, een bus die van ver weg moet komen is ook minder duurzaam dan een lokale uitvaartbus).
Een duurzame rouwkaart hoeft niet duurder te zijn dan een gewone rouwkaart. Voorbeelden hiervan zijn:
Ook bij de keuze van bloemen kun je rekening houden met duurzaamheid. Bloemen van ver weg of bloemen die buiten het seizoen gekweekt moeten worden kosten extra energie en brandstof voor vervoer. Kies daarom voor:
Kies voor lokale leveranciers, streekproducten en producten van het seizoen. Indien er water geserveerd wordt, dan is kraanwater de meest duurzame keuze. Vermijd verspilling van voedsel door de hapjes ter plekke te laten klaarmaken afgestemd op het werkelijk aantal aanwezigen. Gebruik geen wegwerpartikelen zoals plastic bestek, plastic borden enz.
Adviseer duurzame grafstenen uit eigen land of grafmonumenten van gebruikte grafstenen. Bij een gebruikte grafsteen wordt een dun laagje van de steen afgeslepen zodat de nieuwe tekst erop gezet kan worden of er wordt een nieuw ontwerp gemaakt van delen van eerder gebruikte grafstenen. Het meest duurzame alternatief is geen grafmonument of slechts een kleine aanduiding van hout.
Een duurzame urn is een urn die in Nederland vervaardigd is van natuurlijke materialen en het liefst niet machinaal geproduceerd. Voor de sierurn: kies voor een aarden urn (bij voorkeur aan de lucht gedroogde klei) of een urn van ongelakt binnenlands hout, het liefst met met FSC (of gelijkwaardig) keurmerk goede opties;
Voor de urn die wordt begraven: adviseer de eco-urn, vervaardigd uit plantaardig materiaal. In 2 of 3 jaar wordt de urn volledig opgenomen in de natuur.
Adviseer geen ballonnen in een uitvaart. Ballonnen zijn echt heel schadelijk voor het milieu en vallen onder een no go voor duurzaamheid door het materiaal en productieproces. In dit filmpje wordt dit toegelicht.
We zijn nog niet klaar met de discussie of natuurbegrafenis ook een duurzame uitvaart is. Maar als je kiest voor natuurbegraven, houd je dan aan de regels van duurzaamheid. In ieder geval voor keuze met betrekking tot de kist, in de kist, op en om de kist en zo mogelijk ook met betrekking tot afstand en duurzaam vervoer. Bedenk altijd dat het niet duurzaam is om een natuurbegraafplaats te kiezen die ver weg ligt van de opbaring, afscheid en condoleance.
Ook hierover zijn de meningen verdeeld. Het is afhankelijk van bovengenoemde duurzame keuzes. Bijvoorbeeld begraven of cremeren om de hoek zonder verkeersbewegingen is duurzamer dan een natuurbegraafplaats aan de andere kant van het land.
Voor asbestemming zijn er allerlei producten. Prachtige producten om as in te bewaren. Er zijn producten die niet duurzaam zijn, vervaardigd van onafbreekbaar materiaal of van materiaal dat niet in Nederland is vervaardigd. Er bestaan ook producten die juist wel heel duurzaam zijn, zoals de bios-urn Het mooie van de bios urn is dat je er nieuwe natuur (plant of heester) er voor terug krijgt.